بندر ماهشهر|تاریخچه شهرستان ماهشهر خوزستان

بندر ماهشهر

تاریخچه شهرستان ماهشهر خوزستان

بندر ماهشهر

بندر ماهشَهر شهری است که در جنوب استان خوزستان کشور ایران با طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۱۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳۳ دقیقه واقع شده‌است. شهر ماهشهر، مرکز شهرستان بندر ماهشهر است. ارتفاع این شهر از سطح دریا حدود ۳ متر می‌باشد. ماهشهر کنونی شامل دو بخش می‌باشد، ماهشهر قدیم و دیگری موسوم به ناحیهٔ صنعتی. بندر ماهشهر دارای مساحت ۲۷۱۳ هکتار می‌باشد که بعد از اهواز وسیع‌ترین شهرستان خوزستان است. بندر ماهشهر دارای ۳۷۲ هکتار بافت فرسوده‌است  که مساحت زیادی می‌باشد و حدود ۱۵٪ کل مساحت شهر است.

شهرهای اطراف آن شامل:از شمال به اهواز، از غرب به شادگان، از شرق به رامشیر و امیدیه و از جنوب به خلیج فارس و از جنوب شرق به هندیجان ختم می‌شود. بندر ماهشهر همچون شادگان از معدود شهرهای ایران است که دارای خور - شاخه‌هایی از دریا که به خشکی منشعب می‌شوند - می‌باشد که مهمترین آن‌ها خور موسی نام دارد که از نظر استراتژیک و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است.

خور موسی که در جنوب بندر ماهشهر قرار گرفته، دارای انشعابات زیادی است و یکی از این انشعابات از وسط شهر بندر ماهشهر می‌گذرد. البته در گذشته شاخه‌های دیگری هم در شهر داشته ولی از بین رفته‌اند. یکی از شاخه‌هایی که از بین رفته شاخه‌ای بوده که از خور اصلی شهر - که هنوز موجود است - شروع و به تقاطع خیابان‌های باهنر و چمران کنونی ختم می‌گردید. (مردم بومی به آن سده می‌گفتند).

این شهر در ۱۸ کیلومتری بندر امام خمینی و ۹۵ کیلومتری آبادان و ۱۱۰ کیلومتری اهواز قرار دارد.

از نقاط نزدیک به شهر می‌توان به بندرگاه، خور غزاله، خور سمایلی، کشتارگاه، شهرک طالقانی، کمپ پاپلین، شهرک شهید رجایی، شهرک صنعتی بندر ماهشهر، شهرک مدنی، شهرک بعثت، شهر چمران (جراحی)، منطقه ویژه اقتصادی بندر ماهشهر، اسکله بندر امام خمینی، سه تلون، تل کافرون و تل شکار اشاره کرد. منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی بندر ماهشهر - شامل چندین پتروشیمی به نامهای فجر (یوتیلیتی)، تخت جمشید، اروند، امیرکبیر، بوعلی سینا، خوزستان، رجال، تندگویان، غدیر، فن آوران، کارون، لاله، مارون و نوید زر شیمی - می‌باشد که بندر ماهشهر را به مهم‌ترین پایگاه پتروشیمی در ایران تبدیل کرده‌است.

تقسیمات کشوری

تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۹۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:

بخش‌ها

    بخش بندر امام خمینی

    بخش مرکزی شهرستان بندر ماهشهر

شهرها

    بندرامام خمینی

    چمران

    بندر ماهشهر

دهستان‌ها

    دهستان بندرامام خمینی

    دهستان جراحی

تاریخچه شهر

شهرستان بندر ماهشهر یکی از بنادر قدیم کرانه خلیج فارس می‌باشد. این شهرستان در زمان ساسانیان و در سال ۲۳۱ میلادی در زمان اردشیر اول با نام ریواردشیر که بعدها ریشهر نامیده شد بنا گردید در سفرنامه‌ها و تواریخ متعددی از بندر ماهشهر با نام‌هایی همچون مهروبان، ماچول و معشور سخن به میان آمده‌است، برای مثال ابن بطوطه، این بندر را «ماجول»، «عربی شده ماشول» نامیده  که به نظر سلطانی بهبهانی، همان معشور (برخی منابع: معشوق) است که از عشر (گمرک) گرفته شده‌است (ص ۲۲۷).

به نوشته ابن بطوطه، ماجول شهر کوچکی بوده با زمین‌های شوره زار و بدون درخت و سبزه، و دارای یکی از بزرگترین بازارها بوده و از رامز (رامهرمز) به آنجا حبوبات می‌برده‌اند، و از ماجول تا رامز از طریق بیابان سه روز راه بوده‌است  در سفرنامه‌ها و تواریخ متعددی از بندر ماهشهر با نام‌هایی چون ماچول و معشور سخن به میان آمده که در زیر چند مورد ذکر شده‌است: در سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی (۳۹۴–۴۸۱قمری) این‌گونه گفته شده، از آنجا ( آبادان) پس از طی ده فرسنگ به شهر مهروبان (بندر ماهشهر) رسیدیم.

شهری بزرگ است بر لب دریا نهاده بر جانب شرقی و بازاری بزرگ دارد و جامعی نیکو اما اب ایشان از اب باران چاه و کاریز نبود که اب شیرین دهد. ایشان را حوض‌ها آبگیرها باشد که هرگز تنگی اب نبودو درانجا سه کاروانسرای بزرگ ساخته‌اند هر یک از ان چون حصاری است محکم و عالی، در مسجد آدینه آنجا بر منبر نام یعقوب لیث دیدم نوشته. پرسیدم از یکی که حال چگونه بوده‌است گفت که یعقوب لیث تا این شهر گرفته بود ولیکن دیگر هیچ امیر خراسان را قوت نبوده‌است. در این تاریخ که من آنجا رسیدم این شهر به دست پسران اباکالنجار بود که ملک پارس بود؛ و خواربار یعنی ماکول این شهر از شهرها و ولایت‌ها بردند که آن جا جز ماهی چیزی نباشد و این شهر باجگاهی است و کشتی بندان، چون از آنجا به جانب جنوب بر کنار دریا بروند ناحیت توه و کازرون باشد و من در این شهر مهروبان بماندم به سبب آنکه بگفتند راه‌ها نا ایمن است از آن که پسران اباکالنجار را با هم جنگ و خصومت بود و هر یک سری می‌کشتند و ملک مشوش گشته بود

{{توضیحات مهم دربارهٔ مهروبان: گروهی به اشتباه اعتقاد دارند که مهروبانی که در تواریخ (از جمله سفرنامه ناصر خسرو) یاد شده در واقع همان جاییست که هم‌اکنون خرابه‌های ان در نزدیکی هندیجان واقع است. دلیل اشتباه بودن: این است که ناصر خسرو (که در بالا قسمتی از سفرنامه‌اش امده‌است) ذکر کرده که از عبادان یا (آبادان کنونی) تا مهروبان ۱۰ فرسنگ که برابر است با حدود۷۰ کیلومتر راه بوده و چون از راه ابی توسط کشتی طی شده، جایی خواهد بود حوالی بندر ماهشهر کنونی در حالی که مکانی که به اشتباه بعضی مواقع اعلام می‌شود حدود ۳۰ فرسنگ یا ۱۸۰ کیلومتر تا عبادان فاصله دارد }}

هم چنین تاریخ‌نگارانی هم چون حمزه اصفهانی نام پیشین این شهر ریواردشیر یا (ریشهر) نوشته‌اند. همچنین نوشته‌اند که گروهی از دبیران ساسانی پس از فتح تیسفون به‌دست عرب‌ها، به ریشهر (ماهشهر) پناه بردند.

ماچول منطقه‌ای سرسبز بوده چنان‌که ابن بطوطه جهانگرد اندلسی در سفرنامه خود نوشته‌است: «از بندر ماچول تا هندوان در زیر سایه درختان راه می‌رفتیم و در روز روشن از انبوهی درختان کمتر نور آفتاب را می‌دیدیم.» هندوان - در اینجا - نامی دیگر برای هندیجان است

بندر معشور(ماهشهر)، در دورة صفویه و بعد از آن اهمیت چندانی نداشته و نامی از آن در کتب تاریخی و جغرافیایی نیامده‌است. کُرزُن که در اواخر دورة قاجاریه به جنوب ایران سفر کرده بود، بندر معشور را بندری کوچک، که از دیرباز نام و نشان سابق خود را از دست داده، معرفی کرده‌است که حمل ونقل آن با قایقهای محلی صورت می‌گرفته‌است.

در اوایل قرن چهاردهم شمسی / اواخر قرن نوزدهم میلادی، بندر ماهشهر بندر کوچکی بود که از آنجا کشتیهای محلی کالاهای وارداتی و صادراتی را برای قبایل عرب همسایه حمل می‌کردند کازرونی فاصله آن را تا دریا یک فرسنگ و نیم ضبط کرده و می‌نویسد: «هنگام مد، آب دریا تا نیم فرسنگی بندر مذکور در آن خور می‌آید و سفاین کوچک و متوسط تا نیم فرسنگی بندر مذکور می‌آیند و آنچه محمول سفاین است از آن‌ها بیرون آورند و آن محل را «سِیف» (بندرگاه) می‌نامند و در ادامه از قلعه آن، تعداد خانه‌ها (سیصد خانه)، خراج آن سالانه ۱۲۰۰ قروش و یک رأس کُرّه که به شیخ ثامرخان می‌دادند، زنان که لباس شبیه به لباس عربی و مردان که لباسی مرکب از لباس عربی و عجمی می‌پوشیدند، و اهالی که به زبان عربی و بیشتر عجمی صحبت می‌کردند، یاد کرده‌است.»

نام کهنی که پس از آن در متون برای این شهر دیده می‌شود ماشول و ماچول است و منتصب به شول ها بوده.  این نام بعدها به صورت ماژول و معشور درآمده و سپس با تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۱۳۴۴ این نام به بندر ماهشهر تغییر پیدا کرد. مردم بومی به آن مه شور (یا معشور) می‌گویند.

از آثار تاریخی آن بقایای عمارات مخروبه‌ای به نام «تل کافران»، آب انبارها و چاه‌های سنگ چین شده فراوان، و خرابه‌های آبادی ریشهر در حوالی شمال شرقی بندرماهشهر است

تاریخ معاصر

بندر ماهشهر با احداث راه‌آهن سراسری و تأسیس و توسعة بندر شاهپور در اوایل حکومت پهلوی جان دوباره گرفت. پس از آن، به این بندر برای صدور نفت خام توجه شد و به تدریج با کشیده شدن لوله‌های نفت ـ که نفت را از آغاجاری به پالایشگاه آبادان و از آنجا به بندر ماهشهر می‌رساند ـ و با ایجاد مخازن نفت، روبه آبادانی گذاشت صدور نفت خام از این بندر در ۱۳۲۴ ش آغاز شد. در ۱۳۳۷ ش، شرکت‌های عامل نفت ایران بندر دیگری برای صدور نفت خام در جزیرة خارک ایجاد کردند و سپس با اجرای طرحی به نام «چم»، بندر ماهشهر به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز در کنار خورموسی و دسترسی بهتر نفتکشها برای حمل و صدور فراورده‌های نفتی پالایشگاه آبادان انتخاب و به بندری مجهز و امروزی تبدیل گردید.

در ۱۳۳۸ ش، حدود ۳۰۰، ۱ کشتی نفتکش تقریباً ۰۰۰، ۷۰۰، ۲۶تن نفت خام بارگیری کردند که قسمت اعظم آن از منطقة آغاجاری با خطوط لوله به این بندر ارسال و از آنجا به خارج از کشور صادر می‌شد

برای انتقال ۳۸ نوع فرآورده نفتی با چهار خط لوله عمده تا بندرماهشهر، تغییرات عمده‌ای در شبکه جریان نفت و مخازن صورت گرفت. یک مرکز جدید نظارت بر خط لوله مجهز به وسایل مراقبت خودکار، شبکه دقیق مخابرات، و ۳۸ مخزن جدید برای ذخیره کردن فراورده‌های نفتی ساخته شد؛ تسهیلات برای لوله‌کشی و تلمبه و بارگیری، مخلوط‌کننده فراورده‌های نفتی، شبکه نظارت و مراقبت مجهز ایجاد شد. امروزه به جای آنکه نفت خام منطقة آغاجاری به بندر ماهشهر انتقال داده شود، فراورده‌های نفتی آبادان از طریق خط لوله به این مرکز حمل می‌شود. اجرای طرح چم و ایجاد تأسیسات عظیم، موجب بازدهی بیشتر صدور فراورده‌های پالایشگاه آبادان و کوتاهتر شدن زمان ورود و خروج کشتیها و دسترسی بهتر به نفتکشها و سرعت بارگیری در مقایسه با آبادان شده‌است.

در ۱۳۷۶ ش، حجم تخلیه و بارگیری نفتی بندرماهشهر ۰۰۰، ۹۳۶، ۱۳ تن بود توسعه و ترقی بندر، موجب توسعة تسهیلات و تجهیزات شهری و افزایش مهاجرپذیری شهر شده، و این تغییرات به تغییر بافت شهر و پیدایش بافت جدید با خانه‌های نوساز برای کارکنان شرکت نفت و پتروشیمی و فعالیت‌های وابسته، انجامیده‌است.

مسیرهای دسترسی زمینی و هوایی به این شهرستان، به ترتیب شامل آزاد راه خلیج فارس (اهواز -ماهشهر) از سمت شمال، جاده بهبهان - امیدیه - ماهشهر از سمت شرق، جاده آبادان - ماهشهر از سمت غرب و جاده دیلم - هندیجان - ماهشهر از سمت جنوب می‌باشد. همچنین خط راه‌آهن سراسری و فرودگاه واقع شده در مجاورت جاده امیدیه - ماهشهر - سربندر از دیگر مسیرهای دسترسی به مرکز این شهرستان است.

مردم

مردم بندر ماهشهر به علت موقعیت شهر دارای قومیت‌های مختلفی هستند که در کنار بومی‌های خود بندر ماهشهر، زندگی می‌کنند. مانند مردم عرب، لر، کرد، ترک و اتباع خارجی. بومی‌های بندر ماهشهر به چند دسته عمده تقسیم می‌شوند که عبارت اند از:

    بندریان که شامل تیره‌ای از کعبیان قبان عراق بودند که به خاطر طاعون ۱۱۰۶ از عثمانی به بندر ماهشهر آمدند و پس از مدتی پارسی زبان شدند و همچنین بومی‌های قدیی تر بندر ماهشهر که به دلیل تلفیق فرهنگی و آداب و رسوم به صورت کلی یک طایفه (بندری) به حساب می‌آیند و بیشتر به ماهیگیری مشغول بودند.

    خانواده‌هایی که در کنار شاخه‌های خور که از دریا به خشکی منشعب شده بود ساکن بودند و به علت موقعیت استثنایی خور که لنج می‌توانست در ان رفت‌وآمد کند به کار تجارت مشغول بودند که در واقع علت سکونت آن‌ها در این مکان‌ها می‌توان گفت که همین بوده‌است. (البته گروهی از آنان به کشاورزی و دامپروری و ماهی‌گیری نیز مشغول بودند). البته این شاخه‌ها به جز شاخهٔ اصلی همه به علت عوامل طبیعی و انسانی از بین رفته‌اند

    قنواتی‌ها که به علت مشکلات از بهبهان به بندر ماهشهر مهاجرت کرده و بیشتر به کار کشاورزی مشغول شدند چون نسبت به تجارت دریایی و ماهیگیری بی‌تجربه بودند. در حال حاضر طایفه قنوات شامل خانواده‌های قنواتی، قنواتیان، رئیس قنواتی و… می‌باشد.

    عرب‌ها از از قدیم زمان در معشور سکونت داشتند و قدیمی‌ها معشور هستند که اکثر طوایف بنی تمیم و بنی کعب مثل عشیره مگاطیف آلبوغبیش عساکره راشدی عبادی و بسیاری از طوایف دیگر هست.

همچنین در هنگام حمله عراق به ایران و تصرف و محاصره آبادان و خرمشهر سیل عظیم جمعیت مهاجر شهرهای غربی درگیر جنگ - آبادان و خرمشهر - به سوی بندر ماهشهر جمعیت این شهر را ناگهان زیاد کرد که خیلی از این مهاجرین، بعد از اتمام جنگ نیز در این شهرستان، ماندگار شدند. اکثر فارسی زبانان مهاجر بعدی از شهرستان هندیجان و اطراف آن (گویش به زبان محلی) یا کارکنان شرکت نفت از آبادان و آغاجاری و مسجدسلیمان و دیگر مناطق ایران می‌باشند که به بندر ماهشهر نقل مکان کرده، بیشتر در مناطق سازمانی بندر ماهشهر ساکن شدند و زبان فارسی را با لهجه‌ای متفاوت از ماهشهریها و با لهجه آبادانی تکلم می‌کنند

افزون بر اینها، به علت مجاورت این شهر با شهر هندیجان - که اساساً بخشی از این شهر به‌شمار می‌رود - گویش هندیجانی مشابه با گویش بوشهری نیز در این شهر رواج دارد که بیشتر ساکنان مناطق قدیمی شهر موسوم به ماهشهر قدیم را شامل می‌شوند. این شهر به دلیل وضع طبیعی مناسب بندرگاهی و اجرای طرحهای صدور فراورده‌های نفتی پالایشگاه آبادان و همچنین نزدیکی به بندرامام خمینی و مجتمعهای پتروشیمی مجاور آن، شهری مهاجرپذیر بوده‌است، به‌طوری‌که در ۱۳۶۵ شمسی از ۷۱۸۰۸ تن جمعیت آن، ۸ر۳۱٪ متولد شهرهای دیگر، ۱۲٪ متولد نقاط روستایی، و ۳٪ نیز اتباع غیر ایرانی بودند و بقیه (حدود ۵۵٪ از مردم بندر ماهشهر) بومی‌های قدیمی و اصلی بندر ماهشهر بوده‌اند

گویش ماهشهری

گویش ماهشهری گویشی است که مردم بومی و قدیمی بندر ماهشهر به آن تکلم می‌کنند و از جمله زبان‌های (گویش) فارس باستانی است. در این گویش که در لفظ محلی معشوری نامیده می‌شود با گویش بوشهری، لهجه آبادانی و بختیاری همسانی‌های واژگانی و آوایی زیادی دیده می‌شود، واژگان کهنه و قدیمی زیادی وجود دارد. از نظر آواشناسی، آواهای مورد استفاده در این گویش با آواهای لهجه آبادانی و گویش بوشهری مطابقت دارد.

از نظر دستوری تقریباً همسان گویش‌های بوشهری و زبان بختیاری بوده و شیوه‌ای منحصر بفرد در نواحی جنوب خوزستان گرفته‌است. این گویش با اندکی تفاوت در هندیجان و بنادر دیلم و گناوه نیز صحبت می‌شود. این گویش دارای ادبیات شفاهی ویژه خود می‌باشد

:صرف فعل: صرف افعال در گویش ماهشهری با فارسی محاوره‌ای تقریباً مطابقت دارد با اینحال در برخی موارد شباهت‌هایی به گویش محاوره‌ای بوشهری و لری به ویژه در افعال استمراری در آن دیده می‌شود

آب و هوا و جغرافیا

بندر ماهشهر دارای آب و هوای گرم و مرطوب می‌باشد. دمای آن بین ۵۰ درجه در تابستان تا صفر درجه در زمستان تغییر می‌کند. بندر ماهشهر دارای شرجی‌های شدید و آزار دهنده در نیمه دوم تابستان، یعنی نیمه دوم مرداد تا اواخر شهریور می‌باشد به شکلی که رطوبت نسبی تا۱۰۰٪ می‌رسد. از اواخر خرداد و اوایل تیر ماه تا معمولاً نیمه مرداد ماه، باد گرم - موسوم به (تش باد)، آدم را کلافه می‌کند 

میانگین باران سالیانه ماهشهر حدود ۲۳۳ میلی‌متر است. بندر ماهشهر به سبب واقع شدن در جلگه خوزستان دارای خاک آبرفتی و نسبتاً مناسب برای رشد گیاهان گرمسیری است به‌طوری‌که در فصول بارندگی در صورت نزول مناسب باران، دارای طبیعتی سرسبز می‌باشد. در منطقه بندر ماهشهر، درختان کُنار، گز، برهان، مورد (یا کانیکارپوس)، نخل و کُوهر (یا بی عار) به‌طور پراکنده دیده می‌شود

در پایین جدولی از آمار سالیانه بندر ماهشهر آمده‌است

مناطق و محله‌های شهر

بندر ماهشهر دارای سه منطقه شهرداری می‌باشد. منطقه۱ که به ماهشهر قدیم معروف است؛ و منطقه۲ که به ناحیه صنعتی موسوم بوده و منطقه سه شهرداری که شامل شهرک طالقانی می‌باشد. بخش‌های بندر ماهشهر قدیم شامل: طالقانی، کوی آزادگان، فازهای۵٬۴٬۳٬۲٬۱٬۶ کوی گلستان، کوی سعدی، شهرک طالقانی (کوره‌ها)، شهرک رجایی (زنجیر)، شهرک مدنی و بافت قدیم که از خیابان‌های اصلی ان می‌توان به: خیابان امام خمینی، شهید منتظری، سعیدی، مطهری، شریفی، طالقانی، باهنر، ۲۲ بهمن و همچنین بازار قدیم (جنگ زده‌ها و روز) اشاره کرد.

بخش‌های ناحیه صنعتی شامل: ۲۱۸دستگاه، ۵۲دستگاه. کارگری‌ها. SQها. کوی توحید (اتلانتیک)، کمپA، کویتی‌ها، فارابی، ۱۸۰دستگاه و بازار  مناطق دیدنی

    پارک ارم واقع در شهرک شهید چمران-دریاچه نمک واقع در ابتدای جادهٔ ماهشهر به سربندر
 

  اسکلهٔ اداره بندر–خور موسی

اماکن زیارتی

    زیارتگاه شاهزاده حمزه:

این امامزاده در ۲۵ کیلومتری جاده بندر ماهشهر به سمت هندیجان واقع شده‌است. این امامزاده بنا بر روایات فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا بوده که پس از آمدن علی بن موسی الرضا به ایران همراه وی روانه ایران می‌شود. در حوالی یکی از روستاها کدخدایی با نام محمد غزالی بوده که وابستگی شدیدی به دربار وقت داشته و مخالف شیعیان بوده‌است. پس از اطلاع از حضور امامزاده به روستا ایشان را دستگیر و می‌کشند و سرش را از بدن جدا و آن را به شهر ری می‌برد. در حال حاضر سر امامزاده حمزه در حرم عبدالعظیم حسنی و تن وی در بندر ماهشهر دفن است.

    سید صالح:

قبر وی در خیابان مطهری و مجاور بیمارستان حاجیه معرفی واقع است.

    قدمگاه امیرالمؤمنین:

این قدمگاه در خیابان امام خمینی و مجاور میدان امام بوده و در زمان قدیم این قدمگاه و گورستان مجاور آن با خاک یکسان شده‌است.

اماکن سیاحتی

    پارک ساحلی:

این پارک در ابتدای جاده ورودی بندر ماهشهر از سمت سربندر- بندر امام خمینی واقع گردیده‌است. از امکانات این پارک می‌توان به آلاچیق‌ها، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی و … اشاره نمود.

    پارک ارم:

این پارک در شهر چمران (جراحی) و ۱۵ کیلومتری بندر ماهشهر واقع گردیده‌است. از امکانات این پارک می‌توان به آلاچیق‌ها، فضای سبز بسیار زیبا، دریاچه، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی، باغ پرندگان و حیوانات و … اشاره نمود.

    مجتمع بندری امام خمینی (ره):

مجتمع بندری امام خمینی (ره) محل استقرار کشتی‌های تجاری بوده که می‌توان با مجوز صادر شده از سوی اداره کل بنادر و دریانوردی استان خوزستان (بندر امام خمینی ره) از اسکله‌ها و کشتی‌های پهلو گرفته در آن بازدید نمود.

    خوریات منتهی به خلیج فارس:

از دیگر مراکز گردشگری شهرستان می‌توان به خور‌های منتهی به خلیج فارس از جمله خور غزاله و خور سماعیلی اشاره نمود. در حال حاضر خور سماعیلی مکانی جهت صیادان بوده که از این مکان جهت رفت‌وآمد به دریا استفاده می‌شود

    پارک ساحلی مجیدیه بندرماهشهر در جوار خلیج فارس:

پارک مجیدیه در جوار خلیج فارس در بندرماهشهر توسط شهرداری و با همکاری نیروی دریایی سپاه در سال ۱۳۹۴ تأسیس شد

پارک ساحلی و دریاچه خور بندر ماهشهر

پارک ساحلی خور در ابتدای ورود خور به شهر ماهشهر می‌باشد که دارای شهربازی و دو دریاچه که یک دریاچه ماسه‌ای و دریاچه تفریحی می‌باشد

امکانات و شاخص‌های شهری

شهرستان بندر ماهشهر دارای قابلیتهای متنوعی بوده که از جمله آن‌ها استقرار صنایع عظیم پتروشیمی و اسکله‌های فعال بندری است. در ادامه قابلیتها، امکانات و شاخص‌های شهرستان بندر ماهشهر را به حضورتان معرفی خواهیم نمود

منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندرماهشهر

صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر است که با وجود آن صنایع جدید و جانبی دیگری نیز تأسیس خواهد شد. این صنعت از حیث کمیت و کیفیت بقدری گسترده و متنوع است که می‌توان آن را پیشروی صنعت آینده دنیا تلقی نمود. شهرستان بندر ماهشهر مهد صنعت پتروشیمی استان خوزستان بوده و تنها نقطه استراتژیک در صنعت پتروشیمی کشور می‌باشد. منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در سال ۱۳۷۶ در زمینی به میزان۲۶۰۰ هکتار تأسیس و اینک حدود۲۰ پتروشیمی در آن فعال می‌باشد. با توجه به اصل ۴۴ اکثر پتروشیمی‌های منطقه به بخش خصوصی واگذار یا در حال واگذاری است.

منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره)

به منظور پشتیبانی از تولیدات داخلی، توسعه صادرات و ایجاد تحرک در اقتصاد منطقه، قانون منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) ابلاغ گردیده که به موجب آن رشد و توسعه در استان پدید خواهد آمد. بر اساس این قانون حوزه کاری منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) صادرات و واردات تعیین شده‌است. این منطقه متعلق به سازمان بنادر و دریانوردی می‌باشد.

معادن شهرستان

شهرستان بندر ماهشهر دارای ۴ معدن نمک آبی بندر امام، نمک آبی سربندر، صدف دریایی و دریاچه نمک پتروشیمی می‌باشد. این معادن تامین‌کننده خوراک کارخانه‌های پتروشیمی می‌باشند.

بندر صادراتی ماهشهر

بندرصادراتی ماهشهر در فاصله حدود ۵ تا ۷ مایلی مرکز شهرستان قرار دارد. این بندر دارای قدمت حدود ۹۰ سال در امر صادرات و واردات فرآورده‌های مواد نفتی دارد. قبل از سال ۱۹۶۶ میلادی بندرصادراتی ماهشهر مختص صادرات نفت خام منطقه آغاجاری بود که توسط خطوط لوله به مخازن بندرصادراتی انتقال و سپس به اسکله‌های بندرصادراتی برای صادرات پمپاژ می‌گردید. در سال ۱۳۴۶بندرصادراتی ماهشهر جهت صادرات فرآورده‌های پالایشگاه آبادان مدنظر قرار گرفت.

بندرصادراتی ماهشهر در فاصله ۱۳۰ کیلومتری پالایشگاه قرار گرفته و انواع فرآورده‌ها از طریق خطوط لوله به منطقه مخازن ماهشهر انتقال، انباشت و سپس صادر می‌گردد. بندر صادراتی دارای ۶ اسکله عملیاتی یک اسکله تعمیراتی و یک اسکله باری می‌باشد که صادرات (نفتکوره، نفتا، میعانات گازی) و واردات (بنزین سوپر، بنزین، نفت گاز) در بخش خارجی و جابجائی فرآورده به بنادر و جزایر داخلی از طریق این اسکله‌ها انجام می‌پذیرد.

حمل و نقل دریایی

حمل و نقل یکی از شاخصه‌های توسعه می‌باشد. این شهرستان در زمینه حمل و نقل دارای موقعیت استراتژیک و ممتاز ی بوده و حمل و نقل در آن به طریق‌های دریایی، ریلی، هوایی و جاده‌ای امکان‌پذیر می‌باشد. حمل و نقل دریایی در بندر امام خمینی (ره) که یکی از بزرگترین بنادر کشور و خاورمیانه بوده صورت می‌پذیرد. مجتمع بندری امام خمینی (ره) دارای ۱۰۴۱هکتار مساحت و ۳۷ پست اسکله و ظرفیت پذیرش کالا تا۴۰ میلیون تن درسال را دارد. همچنین این بندر توانایی پذیرش کشتی‌های ۱۵۰ هزار تنی را نیز دارا می‌باشد. وجود انبارهای مسقف، سیلوها، ترمینال غلات و کانتینری از ویژگی‌های ممتاز بندر امام خمینی (ره) می‌باشد.

یکی دیگر از قابلیت‌های شهرستان بندر ماهشهر استقرار کشتیرانی جنوب بوده که در منطقه بندر امام خمینی (ره) قرار داشته و در زمینه ارائه خدمات بندری، تخلیه و بارگیری، عملیات کانتینری تدارک سوخت و آب و انجام تعمیرات کشتی‌ها به مالکان آنان و صاحبان کالا، خدمات مورد نیاز را ارائه می‌دهد.

حمل و نقل ریلی

یکی دیگر از ویژگی‌های حمل و نقل منطقه وجود راه‌آهن بوده که این امر باعث گردیده، که بتوان کالاها را از منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و مجتمع بندری به تمامی نقاط کشور حمل نمود. وجود شبکه راه‌آهن در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی از جنوبی‌ترین نقطه شروع و تا شمالی‌ترین بخش ادامه می‌یابد و به‌طور مستقیم تعداد زیادی از مجتمع‌ها و کارخانجات مستقردرمنطقه را تحت پوشش قرار می‌دهد.

یکی دیگر از ویژگی‌های راه‌آهن جابجایی مسافران به اهواز و بالعکس بوده که روزانه هزاران نفر را جابجا می‌کند. طول خط راه‌آهن در سطح شهرستان بندر ماهشهر ۴۹ کیلومتر می‌باشد. همچنین با تعیین سرمایه‌گذار خارجی خطوط راه‌آهن شهرستان به مسیر خرمشهر وصل می‌شود و در آینده نزدیک خطوط راه‌آهن به بوشهر و اصفهان کشیده خواهد شد.

حمل و نقل هوایی

شاخصه دیگر حمل و نقل در منطقه فرودگاه بندر ماهشهر بوده روزانه بین ۴ تا ۶ پرواز داشته که ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر را در مسیرهای تهران، اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز، عسلویه و بالعکس جابجا می‌نماید. با توجه به استقرار منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و مجتمع بندری و دانشگاه‌ها روزانه اساتید و متخصصان زیادی در این مسیر در حال تردد بوده که این امر باعث رشد و غنای علمی منطقه شده‌است.

حمل و نقل جاده ایی

حمل و نقل جاده‌ای قدیمی‌ترین مسیر ارتباطی بوده که تا به امروز در روش‌های گوناگونی ظاهر شده‌است. بزرگراه خلیج فارس شاهراه اصلی کشور به بندر امام خمینی (ره) و منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بوده که روزانه کامیونهای بیشماری از آن عبور کرده و کالاهای خود را جابجا می‌کنند. پایانه بندر امام خمینی (ره) یکی از ۵ پایانه بزرگ کشور بوده که روزانه بیش از۳۰۰۰ کامیون و تریلر را در خود جا داده است. ظرفیت این پایانه۲۰۰۰ دستگاه می‌باشد. همچنین ترانزیت سوخت عراق و ایران از بندر ماهشهر صورت می‌گیرد.

استان خوزستان